Idą mrozy - jak się chronić przed hipotermią oraz jak udzielać pierwszej pomocy?

Jak się chronić przed hipotermią?

1. Odpowiedni ubiór: Unikanie bawełny, preferowanie odzieży z poliestru lub wełny, które szybko schną i odprowadzają wilgoć​​​​.
2. Dobre nawodnienie i odżywianie: Zapewnienie organizmowi odpowiednich ilości płynów i pokarmów jest kluczowe w utrzymaniu odpowiedniej termoregulacji​​.
3. Świadomość objawów hipotermii: Rozpoznanie objawów hipotermii jest ważne, by szybko zareagować. Objawy te obejmują silne dreszcze, zimne dłonie i stopy, senność, zdezorientowanie, nieregularne tętno, a w cięższych przypadkach nieprzytomność i bardzo wolny oddech​​​​.

Hipotermia dzieli się na cztery stopnie, każdy z charakterystycznymi objawami:

1. Pierwszy stopień (HT1) [temp. 35-32°C]:
   • Ofiara jest przytomna, często przestraszona.
   • Silne dreszcze.
   • Dłonie i stopy zimne; skóra dłoni i stóp może być sina i blada.
2. Drugi stopień (HT2) [temp. 32-28°C]:
   • Ofiara przytomna, ale senna lub zdezorientowana.
   • Obojętność.
   • Brak dreszczy.
   • Skóra na klatce piersiowej chłodna w dotyku.
   • Tętno niemiarowe (jeśli wyczuwalne).
3. Trzeci stopień (HT3) [temp. 28-24°C]:
   • Ofiara nieprzytomna.
   • Nie odpowiada na bodźce, nie porusza się.
   • Płytki oddech, wolne tętno (o ile wyczuwalne).
   • Skóra w dotyku lodowata.
   • Ryzyko zatrzymania akcji serca.
4. Czwarty stopień (HT4) [temp. poniżej 24°C]:
   • Ofiara nieprzytomna.
   • Brak oddechu i akcji serca.
   • Brak oznak krążenia krwi.
   • Stan zbliżony do zamarznięcia​​.

Jak udzielać pierwszej pomocy w hipotermii?

1. Zasada S.O.S - Spokojnie, Ostrożnie, Subtelnie: Unikanie gwałtownych ruchów z wychłodzoną osobą, które mogą prowadzić do zaburzeń rytmu serca lub jego zatrzymania​​.
2. Wezwanie specjalistycznej pomocy: W przypadku hipotermii ważne jest wezwanie ratowników GOPR, TOPR lub Pogotowia Ratunkowego​​.
3. Izolacja i ciepłe otoczenie: Zapewnienie poszkodowanemu lepszej ochrony termicznej przez okrycie warstwowe, izolację od czynników zewnętrznych, oraz zapewnienie ciepła, np. poprzez ogrzewacze chemiczne​​.
4. Podawanie ciepłych napojów tylko przytomnym osobom: Aktywne ogrzewanie powinno być powolne i ostrożne​​.
5. Ograniczenie aktywności fizycznej: Należy unikać ruchów i transportować ofiary hipotermii w pozycji leżącej, zwłaszcza w zaawansowanych przypadkach​​.
6. Użycie koca ratunkowego: Używanie koca ratunkowego jako dodatkowej izolacji, ale nie jako głównego środka ochrony termicznej​​.
7. Unikanie masowania i pocierania poszkodowanego: Działania te mogą pogorszyć stan osoby w hipotermii​​.
8. RKO w stanach hipotermii: Jeżeli jest to konieczne, należy przeprowadzić reanimację, pamiętając, że ocena oddechu i krążenia u osób w hipotermii może trwać dłużej bo 60 sekund​​.

Folia NRC (koc ratowniczy)

Koc ratunkowy, znany również jako folia NRC (Nagłego Ratowania Chłodu), jest wykorzystywany w pierwszej pomocy w hipotermii, ale nie zastępuje wielowarstwowego okrycia.

Sposób stosowania koca ratunkowego:

• Okrywaj osobę w hipotermii srebrną stroną koca skierowaną do ciała. Srebrna powierzchnia lepiej odbija ciepło (chociaż zasadniczo strona nie ma znaczenia – tzn folia też zadziała jeżeli zostanie pomylona strona i zostanie założona złotą stroną do ciała)
• Koc NRC nie zastąpi wielowarstwowego okrycia, ale oferuje wysokie właściwości izolacyjne w stosunku do swojej wagi i grubości​​.

Wielowarstwowe okrycie:

• Kluczowe jest stworzenie warstw izolujących powietrze między okryciem a ciałem.
• Warstwy powinny zapewniać łatwy dostęp do poszkodowanego, np. śpiwór puchowy lub syntetyczny jest lepszy niż kilka kurtek puchowych.
• Mokre ubranie należy zmieniać tylko w miejscu osłoniętym od czynników atmosferycznych.
• Optymalna ciepła warstwa może zawierać materiały hydrofobowe, które nie chłoną i nie magazynują wilgoci​​.

Prawidłowe przygotowanie folii NRC i okrycia:

• Obok poszkodowanego połóż na ziemi folię NRC
• Na rozłożonej folii ułóż dodatkowy materiał (np. koc lub rozłożone elementy ubioru typu kurtki)
• Nałóż kolejną warstwę folii NRC
• Jeżeli dysponujesz dodatkowym wyposażeniem dołóż kolejną warstwę
• Połóż poszkodowanego na środku przygotowanego wielowarstwowego okrycia
• Zawiń poszkodowaną osobę w taki sposób aby cały był okryty (nie zapominaj o głowie!)
• Uszczelnij okrycie taśmą klejącą lub taśmą opatrunkową
• Stale kontroluj czy poszkodowany oddycha i czekaj na służby ratownicze

W przypadku hipotermii, każda warstwa odzieży odgrywa rolę w izolacji cieplnej i ochronie przed dalszym wychłodzeniem.

Pamiętajmy, że hipotermia jest stanem wymagającym szybkiej i przemyślanej reakcji, a najlepszym sposobem na jej uniknięcie jest odpowiednie przygotowanie i zachowanie ostrożności, szczególnie w chłodne dni. Każdy kurs pierwszej pomocy obejmuje praktyczne aspekty przeciwdziałania występowaniu hipotermii zarówno tej spowodowanej czynnikami atmosferycznym oraz rozwijającej się na skutek stanów nagłych.